Iva Pezuashvili

LAUREATE

შუქი გამთენიისას, სადღაც ექვს საათზე ჩართეს. მილამ დენის გამათბობლები აამუშავა, სახლი შეძლებისდაგვარად გააღუღუნა და საცოდავი ზემა საწოლიდან წამოაფრინა, რომ ორი კვირის დაუბანელი თავი ჯერ სარეცხი საპნით შემდეგ კი „კრია–კრიათი“ დაემუშავებინა. დაბანის, გაშრობის, თმის დაწვნის და მარილში ამოწობილი, გახუხული თონის პურით საუზმის შემდეგ სკოლაში გაუშვა და ლაზარესთვის – რომელსაც მაშინ ჯერ კიდევ არ ერქვა ლაზარე, აბაზანის გავსებას შეუდგა, რაც, თავის მხრივ, ძალიან ჭკვიანური ნაბიჯი იყო, ჯერ ერთი, ბიჭს ძალიან უყვარდა ჭყუმპალაობა და მეორეც – წყლის შეწყვეტის შემთხვევაში სავსე აბაზანა უნიტაზის ჩასარეცხადაც გამოდგებოდა და წყლის გათიშვა კი ელექტროენერგიის და გაზის გათიშვის შემდეგ საქართველოს დემოკრატიული მთავრობის ყველაზე საყვარელი საქმიანობა იყო და ამიტომ საკუთარი გამჭრიახობით კმაყოფილმა მილამ ნახევრადმძინარე ლაზარე „კიპიწელნიკით“ გაცხელებულ წყალში ჩასვა, თავიდან ფეხებამდე გაქაფა, გახეხა, დაბანა, რამდენჯერმე გაავლო, აბაზანა სათამაშოებით აუვსო და თვითონ კი სამზარეულოს მიაშურა, რომ სასმელი წყალიც მოემარაგებინა და რომ აავსო მილამ პირველი ოცლიტრიანი და ორი ხუთლიტრიანი ბოცა, ზუსტად ამ დროს შემოვიდა სახლში გენა და კაცი, რომელიც სულმუდამ ნაცრისფერი, უემოციო და გულისრევამდე დაღლილი იყო, ისეთი ანთებული თვალებით და მაჯებში იმხელა ენერგიით დაბრუნდა, რომ ჯერ აიტაცა და შემდეგ კი სამზარეულოს მაგიდაზე დააწვინა და რომ გახადა სვიტერი, არ დაიზარა და მაისურიც ზედ მიაყოლა და შეუხსნა ბიუსტჰალტერიც და არც სპორტული შარვალი და უსქელესი – სამ–ოთხ ადგილას თვალწასული ჩულქები დაივიწყა და თან კოცნიდა და კოცნიდა ზუსტად ისე, როგორც წლების წინ, ზუსტად ისე, როგორც ბაქოდან გაქცევამდე, როგორც ერევნიდან გაქცევამდე, როგორც საკუთარი თავისგან გაქცევამდე, როგორც სამველას სიკვდილამდე, კოცნიდა ყველგან და კოცნიდა ბევრს და კოცნიდა ვნებით და ვნებითვე ეფერებოდა და ეჩურჩულებდა ყურში, რომ უყვარდა და რომ უყვარს და რომ ეყვარება, როგორც ადრე, ისე დღეს და სულ და ყოველთვის და თხოვდა პატიებას, რომ ხანდახან ვერ და უმეტეს შემთხვევაში კი არ ამჟღავნებდა იმას, რასაც გრძნობდა და გრძნობდა, რომ ყველაფერი შეიცვლებოდა, რომ ძალა დაუბრუნდებოდა, რომ მნიშვნელოვანი გახდებოდა, რომ ჯოჯოხეთი ისაა, რაც რუტინად იქცევა და რომ არსებობს რუტინული ჯოჯოხეთებიც და ერთ–ერთს საქართველო ჰქვია და რომ საქართველოსნაირ ჯოჯოხეთშიც კი ხდება გამონათებები და რომ მისი მზეც გაანათებს, რომ წინა ღამეს – არც მეტი არც ნაკლები, ქვეყნის პრეზიდენტი გადაარჩინა სიკვდილს, რომ შინაგან საქმეთა მინისტრის გვერდით გაათენა, რომ მმართველი პარტიის ყველა მაღალჩინოსანი და მინისტრთა კაბინეტის ყველა მინისტრი მადლობას ეუბნებოდა და ყველანი ერთად თუ ყველანი ცალ–ცალკე, საგმირო საქმის გამო, ჰპირდებოდნენ ბროლის სასახლეებს და ისეთ დროებას, რომელ დროებაშიც მილას ყველაფერს, საერთოდ ყველაფერს შეუსრულებდა, ყველაფერს მისცემდა, რასაც იმსახურებდა და მოდიოდა ის დროება, როდესაც გენა საკუთარ თავს მიიღებდა და შესაბამისად, მიიღებდნენ სხვებიც და გენა მიაღწევდა ბევრ წარმატებას და მილა იქნებოდა ბედნიერი, როგორც აქ და ახლა, ისე სულ და მუდამ და აქ და ახლა კი მილა მხოლოდ უღიმოდა და მხოლოდ ვნების კვნესით პასუხობდა და ამ კვნესას კი სააბაზანოდან გამოსული ლაზარეს ტიტინი მისდევდა ფონად და კვნესა რომ აჩქარებულ გულისცემაში და ნეტარების ოხვრაში გადაიზარდა, გენამ დაიწყო სიამოვ¬ნების ყმუილი და ყმუოდა გენა – დიდებას ზეცით კურთხეულს და დიდებას ქვეყნად სამოთხეს, ტურფას ივერსა და ყმუოდა გენა – დიდებას ძმობის, ერთობის! დიდებას თავისუფლების! დიდებას სამარადისოს, დიდებას ჩვენი სამშობლოს – სამშობლოს, რომელიც დაკარგა, რომელიც აღარ აქვს და მიიღებს საქართველოს სამშობლოდ და გააფეტიშებს და თუ საქართველო ფეტიშია და ფეტიში ჭეშმარიტების დაკარგვა და ჭეშმარიტების გარეშე დარჩენილი დროება რუტინა და რუტინა ჯოჯოხეთი და ჯოჯოხეთი კი ყველაფერი, რაც რუტინად იქცევა – გენა მაინც იყმუვლებს – დიდებას ჩვენი სიცოცხლის მიზანს დიადს! „ვაშა!“ ტრფობას, სიყვარულს, „ვაშა!“ შვებას, სიხარულს, „სალამი!“ ჭეშმარიტების, შუქ–განთიადს და დაიცლება გენა დიდებისგან და სიტყვებისგან და ყმუილისგან და სამზარეულოში დარჩება მხოლოდ გამალებული გულისძგერის ხმა და ბედნიერებისგან ღონემიხდილ ცოლ–ქმარს აღარ მოესმებათ ლაზარეს ტიტინი და დუმილი სააბაზანოში რომ გაგრძელდება საეჭვოდ და აუტანლად დიდხანს, გენა შარვალჩახდილი წამოხტება და გიჟივით შევარდება შვილის სანახავად და იპოვნის თითქმის გალურჯებულს და სიკვდილის პირას მყოფს და ფილტვებში წყლით და ორი და სამი და ოთხი წუთი ეცდება მის მოსულიერებას და, ალბათ, მართლა რაღაც სასწაულის ძალით რომ გადაარჩენს და რომ ამოისუნთქავს ბიჭი, ხარბად და დიდი ამოსუნთქვით და რომ დაუბრუნდება სიცოცხლეს, გენა დაუბრუნდება ჩვეულზე უფრო მეტ სინაცრისფრეს და ჩაჯდება სახლში და ჩაიკეტება საკუთარ თავში და იტყვის, რომ

– სამველ იმია პრაკლიატოე, ი ნადა ივო პამენიაცო

და დაარქმევს შვილს ლაზარეს…

ეს ყველაფერი მილას ახსოვს და მილამ ზუსტად იცის – რომ არა ლაზარეს ამბავი, გენა მართ ლა მთებს გადადგამდა და გენა მართლა შეიცვლე ბოდა და გენა მართლა შეუძლებელს შეძლებდა და გენა ყველაფერს მიაღწევდა – იმ ერთხელ მაინც რომ გამართლებოდა ცხოვრებაში. მაგრამ…

მაგრამ მოხდა ის, რაც მოხდა და გენა ისეთია, როგორიც არის.